روزنامه نگار

جولان صدها دستگاه مسافربر شخصي در کلان شهر مشهد با وجود همه مشکلات همچنان ادامه دارد و انگار کسي قادر به ساماندهي اين مسافرکش ها نيست.

تقاطع ولي عصر(عج) در خيابان ابوطالب شهر مشهد؛ جواني کنار پژو۴۰۵ ايستاده است و صدا مي زند: «چهارراه گاز، چهارراه گاز» و چند دقيقه بعد او با ۴ مسافر (۳ مرد و يک خانم) حرکت مي کند و پرايد ديگري با بوق زدن مسافران را سوار مي کند. اينجا از تاکسي خطي و آرم دار خبري نيست و هرچند دقيقه يک مسافربر شخصي به مردم سرويس دهي مي کند.از مسافري که قصد سوار شدن به مسافربر شخصي را دارد، مي پرسم «چرا سوار اين نوع خودروها مي شويد؟ چرا از تاکسي شهري استفاده نمي کنيد؟» در جوابم مي گويد: کو تاکسي؟! متاسفانه اينجا ايستگاه تاکسي ثابت ندارد و مردم هم براي اين که معطل نشوند، هر خودرويي که جلوي آنها توقف کند، سوار مي شوند. او با گلايه از عملکرد تاکسيرانان مشهدي مي گويد: بيشتر رانندگان تاکسي با مسافران همراهي نمي کنند و هر طور بخواهند کرايه دريافت مي کنند و عملکردشان سبب شده است خيلي از شهروندان به استفاده از مسافربرهاي شخصي روي بياورند اگرچه اين مسافربرها هم چون ساماندهي نشده اند، مشکلات خاص خود را دارند.

ساعت از ۲۱ گذشته است و در ايستگاه تاکسي در تقاطع ابوطالب- شهيد قرني خبري از تاکسي نيست، چند دستگاه پرايد به عنوان مسافربر شخصي پارک شده است و رانندگان به شکار مسافر مي پردازند. مردي سوار پرايد نزديک به تقاطع مي شود و راننده پرايد جلوتر اعتراض مي کند، او مدعي است که در اين خط سابقه کار دارد و راننده اي که مسافر سوار کرده است، حق کار کردن در اين نقطه را ندارد، اين راننده هم مدعي است راننده آژانس در يکي از معابر فرعي ابوطالب است و اينجا حق آب و گل دارد. مشاجره اين دو بالا مي گيرد ولي با خواهش مسافران راننده پرايد اولي کوتاه مي آيد و با ۴ مسافر به انتهاي ابوطالب حرکت مي کند.

يکي از مسافران در اين مکان مي گويد: متاسفانه تاکسيرانان تحت پوشش سازمان تاکسيراني در روزهاي خاص و از ساعت ۹ شب به بعد در خيابان ها حضور کمرنگي دارند و در اين موقعيت است که شرايط براي فعاليت مسافربرهاي شخصي فراهم مي شود.«حبيب زاده» مي افزايد: چون در اين ساعت ازشب اتوبوس شرکت واحد هم نيست به ناچار ازمسافربرهاي شخصي استفاده مي کنم ولي هميشه احتياط مي کنم که راننده وجهه اجتماعي داشته باشد. با اين حال هميشه به خانواده ام تاکيد مي کنم که در اين شرايط از آژانس معتبر، خودرو کرايه کنند.

کارشناسان حوزه حمل و نقل نيز با اشاره به اينکه در کلان شهر مشهد روزانه ۵ ميليون سفر انجام مي شود معتقدند حمل و نقل مسافر با خودروهاي شخصي بدون انجام نظارتي روي فعاليت آن ها، يکي از مشکلات عمده در حمل و نقل عمومي اين کلان شهر است.«جاوداني» در اين باره به خراسان رضوي مي گويد: کمبود وسايل حمل و نقل عمومي در اين شهر و همچنين معطلي بيش از حد مردم در ساعات پررفت و آمد موجب شده است رانندگان خودروهاي شخصي با استفاده از اين شرايط در سطح شهر اقدام به حمل و نقل مسافر کنند و در اين بين خلاءهاي موجود در حمل و نقل عمومي، موجب سوءاستفاده مسافربرهاي شخصي از اين وضعيت شده است. اين امر تا جايي پيش رفته است که اين مسافربرها با خيال آسوده مبادرت به جابه جايي مسافر مي کنند که نبود نظارت بر عملکرد آنها در کنار ايجاد اختلال در کار تاکسيرانان، موجب ايجاد ناامني براي شهروندان شده است که موارد آن در مشهد کم نيست.

همه اين عوامل دست به دست هم داده است تا مشهد جولانگاه مسافربرهاي شخصي شود و در کنار بي توجهي برخي از متوليان، ميداني براي دوئل تاکسيرانان و اين مسافربرهاي بدون مجوز ايجاد شود.به نظر مي رسد در کنار اين عوامل، به دليل تورم ايجاد شده در جامعه دم دست ترين راه اشتغال مجدد، مسافرکشي در شهر باشد که راه کسب درآمد را براي مهاجران، بازنشستگان، از کارافتادگان و حتي افراد خلافکار به آساني و بدون نظارتي فراهم مي کند.موارد اين گونه فعاليت ها را به وضوح مي توان در تمام شهر از اطراف حرم مطهر رضوي گرفته تا حاشيه شهر ديد که صداي فعالان حوزه تاکسيراني را هم درآورده است.

يک راننده تاکسي در مشهد به گزارشگر ما مي گويد: مسافربرهاي شخصي امانمان را بريده اند و حسابي کاسبي مان را کساد کرده اند.وي مي افزايد: به محض اين که عابر وارد خيابان مي شود، انواع خودروهاي مسافربر شخصي جلويش توقف مي کنند که اين امر به کار ما لطمه زده است.به گفته وي فعاليت آزادانه اين مسافربرها در حالي است که هيچ عوارضي به شهرداري و تاکسيراني پرداخت نمي کنند، اما رانندگان تحت پوشش تاکسيراني بايد به مراکز مختلف پاسخگو باشند.

اما چه کسي متولي اين موضوع است؟ چرا ۵سال پيگيري براي ساماندهي مسافربرهاي شخصي در مشهد به سرانجام نرسيده است؟مديرعامل سازمان مديريت و نظارت بر تاکسيراني شهرداري مشهد با اشاره به اجرايي شدن طرح ساماندهي مسافربرهاي شخصي در مشهد طي چند سال گذشته در اين باره مي گويد: سال ۸۶ طبق آيين نامه کشوري، طرح ساماندهي مسافربرهاي شخصي در مشهد اجرايي شد که در آن زمان با مطرح شدن مبحث ارائه کارت سوخت، ۱۵هزار مسافربر شخصي ثبت نام کردند که از اين تعداد فقط ۵هزار نفر مجاز اعلام شدند و به آن ها خودرو و کارت سوخت داده شد.«هادي عطارزاده طوسي» مي افزايد: بعد از اين که مهلت اين طرح به اتمام رسيد، دوباره مسافربرهاي شخصي شروع به فعاليت کردند و از آن جا که ديگر طرح ساماندهي اين مسافربرها قانوني نبود، نمي توانستيم براي ساماندهي آن ها گامي برداريم به همين دليل با وجود ساماندهي ۵هزار خودرو تا سال ۹۰ دوباره اين فعاليت غيرقانوني در مشهد گسترش يافت.وي با بيان اين که فعاليت مسافربرهاي شخصي غيرقانوني است و مردم نبايد سوار اين خودروها شوند، مي گويد: آمار رسمي از تعداد مسافربرهاي شخصي در مشهد وجود ندارد اما بر اساس برآورد آمارهاي سال ۸۶ در حال حاضر بايد بيش از ۵هزار مسافربر شخصي در اين شهر فعاليت کنند که با استقبال مردم از کار غيرقانوني آن ها، تعداد اين خودروها نيز افزايش مي يابد.

مديرعامل سازمان مديريت و نظارت بر تاکسيراني شهرداري مشهد عنوان مي کند: کم صبري مردم در ايستگاه ها براي استفاده از تاکسي و همچنين کمبودهاي موجود در حمل و نقل عمومي موجب شده است تا فعاليت مسافربرهاي شخصي در شهر مشهد افزايش يابد و مردم هم بدون توجه به عواقب آن از اين وسايل استفاده مي کنند.وي تاکيد مي کند: برخي از افراد ادعا مي کنند که چون مسافربرهاي شخصي مبلغ کمتري بابت نرخ کرايه تاکسي دريافت مي کنند، از فعاليت آن ها استقبال مي شود در حالي که اين خودروها از آن جا که کارت سوخت مخصوص ندارند و بر اساس تورم روز مسافرکشي مي کنند، کارشان خالي کردن جيب مردم است و کرايه اضافه هم مي گيرند.

اين مقام مسئول درباره برخورد اين سازمان با مسافربرهاي شخصي عنوان مي کند: سازمان تاکسيراني متاسفانه هيچ اختيار قانوني براي برخورد با اين افراد خاطي ندارد.به گفته «عطارزاده» طبق مکاتبات با مراجع قضايي و پليس راهنمايي و رانندگي، جاي اميدواري است تا در آينده با جديت بيشتري با مسافربرهاي شخصي برخورد شود همچون اقدامي که در ايستگاه راه آهن و پايانه براي جمع آوري آن ها انجام شد.وي با درخواست از شهروندان براي استفاده نکردن از خودروهاي مسافربر شخصي، اظهار مي کند: شهروندان براي حفظ امنيت خودشان هم که شده است از اين خودروها براي تردد استفاده نکنند چرا که اگر خداي ناکرده اتفاقي رخ دهد تاکسيراني هم نمي تواند براي آن ها کاري انجام دهد.

وقتي اين موضوع را با رئيس پليس راهور خراسان رضوي مطرح مي کنيم و مي پرسيم که چرا مردم امنيت خود را با استفاده از خودروهاي مسافربر شخصي به خطر مي اندازند او از نامشخص بودن علل استفاده شهروندان از اين خودروها ياد مي کند.سرهنگ حميدرضا جعفري مي افزايد: طبق قانون، پليس با فعاليت مسافربرهاي شخصي برخورد مي کند اما در اين مسئله نقش خود مردم و استفاده نکردن آن ها از اين مسافربرها که خطرات زيادي نيز دارد مهم تر از هر گونه جريمه و توقيف است.وي تاکيد مي کند: نبايد براي حل هر مسئله اي فقط از پليس انتظار داشت تا رفع مشکل کند. وقتي کار پليس موفقيت آميز خواهد بود که ديگر سازمان ها و مردم هم با اين نهاد همکاري کنند.رئيس پليس راهور خراسان رضوي با اشاره به جريمه و اعمال قانون براي مسافربرهاي شخصي مي گويد: در هر مکاني از شهر مشهد که نيروي پليس شاهد فعاليت مسافربرهاي شخصي باشد، براي فرد خاطي اعمال قانون مي کند.وي تاکيد مي کند: اگر قرار باشد در همه مناطق شهر با مسافربرهاي شخصي برخورد شود بايد پليس راهنمايي و رانندگي به تعداد کل اين مسافربرهاي غيرمجاز نيرو به کار گيرد!سرهنگ جعفري در ادامه سخنان خود راه حل اصلي اين مشکل را عملکرد مناسب مردم مي داند و مي گويد: تردد مردم با خودروهاي مسافربر شخصي خطرات زيادي براي شهروندان دارد که از اين افراد تقاضا مي کنيم براي حفظ امنيت خودشان هم که شده است از اين خودروها استفاده نکنند.