فرهنگ سازي ۳۰ درصد ترافيک را کاهش مي دهد
خراسان رضوي - مورخ شنبه 1392/07/20 شماره انتشار 18525
نويسنده: حاتميHatami@khorasannews.com
سال هاست که مديران، اعضاي شوراي شهر و صاحب نظران از لزوم مديريت ترافيک در کلان شهر مشهد سخن مي گويند؛ سال هاست که طرح هاي مطالعاتي يکي پس از ديگري مطرح مي شود که از جمله آن ها مي توان به طرح هاي اعمال محدوديت ترافيکي در هسته مرکزي مشهد اشاره کرد.
طي اين سال ها خيابان هاي شهر گسترش يافت، تقاطع هاي غيرهمسطح چند برابر شد، ميدان ها به چهارراه تبديل و اصلاح هندسي در معابر و تقاطع ها انجام شد، صدها تقاطع و ميدان به چراغ هوشمند و دوربين نظارت تصويري مجهز شد و... اما بايد اعتراف کنيم که با وجود ميلياردها تومان هزينه، گرهي از ترافيک شهري باز نشد که هيچ، مشکلات ترافيکي در جاي جاي شهر تشديد شده است.
اگرچه رشد روزافزون تعداد وسايل نقليه، از دلايل اصلي ايجاد اين شرايط ناهنجار است ولي کوتاهي در فرهنگ سازي و رانندگي خاص برخي از رانندگان در مشهد، در ايجاد ترافيک سنگين و تداوم شرايط موجود بسيار تأثيرگذار بوده است؛ شرايطي که روز به روز پيچيده تر و تبعات آن بيشتر مي شود.
کارشناسان و صاحب نظران بر اين باورند که با فرهنگ سازي مي توان ۳۰ تا ۴۰درصد ميزان ترافيک را کاهش داد.
خبري از ۶ سال قبل
۶ سال قبل يعني در آخرين روزهاي سال ۸۵ مهندس «شاداب مهر» مديرعامل وقت سازمان ترافيک و حمل و نقل شهرداري مشهد در بيان راهکار حذف ترافيک سنگين اين شهر اعلام کرده بود که بايد به دنبال مديريت ترافيک باشيم و الفباي اين مديريت، تعريف ضوابط استفاده از وسايل نقليه شخصي است.
او آن روز گفت: طبق آمار از هر ۴۰۰ خانواده مشهدي تنها ۷۶ خانواده خودروي شخصي دارند و صاحبان خودرو هزينه هاي مختلفي را به ديگر افراد جامعه تحميل مي کنند.
«شاداب مهر» ۶ سال قبل اظهار کرد: از آنجا که اين معضل (ترافيک) طي سال ها به وجود آمده بايد طي سال ها نيز رفع شود، ما قصد داريم از سطح معابر و خيابان ها به نحو مطلوب استفاده کنيم!طي اين ۶ سال بارها و بارها اين مشکل از طريق رسانه ها از جمله روزنامه خراسان مطرح شده و نظر کارشناسان و برنامه متوليان انعکاس يافته است؛ ولي حکايت همچنان باقي است!
بصيري پور: فعاليت موردي راه حل مسئله ترافيک نيست
در اين زمينه نظر «غلامرضا بصيري پور» عضو شوراي شهر مشهد را جويا مي شويم. او که علاوه بر سابقه فرمانداري قريب به ده سال عضو شوراي شهر بوده است، مي گويد: از زماني که به ياد دارم بحث ترافيک و حمل و نقل درون شهري در مشهد يک معضل بوده و بارها هم راهکارهايي ارائه و مطرح شده است ولي به جرأت مي توان گفت که فعاليت هاي موردي راه حل اين مسئله نيست.
وي با اشاره به وجود ۱۰ راهکار تأثيرگذار در مديريت ترافيک مي گويد: مهم ترين راهکار روان سازي ترافيک در شهر است که مشخصات خاص خود را دارد و اين روان سازي به معناي نصب چراغ راهنمايي نيست؛ ممکن است در مناطقي چراغ چشمک زن به روان سازي ترافيک کمک کند، اما نبايد هر تقاطع و ميداني را به چراغ قرمز مجهز کرد.
وي انجام کارهاي اثباتي را راه حل مسئله ترافيک سنگين شهر مشهد مي داند و معتقد است کارهاي اصولي و فني نبايد موقت و مقطعي باشد.
«بصيري پور» گذرگاه هاي غيرهمسطح را در کاهش ترافيک شهري موثر مي داند و مي افزايد: تأثير اين گونه گذرگاه ها در روان سازي ترافيک بسيار مشهود است و در ميدان و بزرگراه امام علي(ع) احداث تقاطع و گذرگاه غيرهمسطح ترافيک را بسيار کاهش داده است.
وي بر ضرورت استفاده از تجهيزات مدرن هدايت و کنترل ترافيک در کنار توسعه حمل و نقل عمومي از جمله حمل و نقل مدرن (تراموا و مترو) تأکيد مي کند و مي گويد: افزايش اتوبوس براي حمل و نقل عمومي خوب است ولي همين اتوبوس ها هم برخي اوقات عامل ترافيک است؛ مثلاً در خيابان احمدآباد توقف و تجمع اتوبوس ها باعث ايجاد ترافيک مي شود در حالي که در اين مسير، خط يک قطارشهري را داريم.
اين عضو شوراي شهر با اشاره به اينکه در سال هاي گذشته در هسته مرکزي شهر و اطراف حرم مطهر رضوي طرح هاي محدوديت ترافيکي در قالب فروش مجوز عبور، زوج و فرد و... اجرا شد ولي تداوم نيافت، مي گويد: فصل زواري و زمان حضور زائر در مشهد با شرايط عادي تفاوت دارد لذا اجراي طرح هاي مقطعي جوابگو نيست بلکه بايد در کنار فرهنگ سازي و اعمال برخي محدوديت ها، از تردد خودروهاي تک سرنشين در شهر جلوگيري کنيم.
جعفري: بزرگ ترين معضل مشهد بحث پارکينگ است
«حميدرضا جعفري» که تا چندي پيش مسئوليت پليس راهور خراسان رضوي را عهده دار بود و تجربه ارزشمندي در حوزه ترافيک شهر مشهد دارد نيز به خراسان مي گويد: بزرگ ترين معضلي که در حوزه ترافيک کلان شهر مشهد وجود دارد، بحث پارکينگ است و به اعتقاد من مشهد از نظر پارکينگ خيلي ضعيف است.
اين صاحب نظر مسائل ترافيک مي گويد: بارها تأکيد کرده ام که متوليان بايد به فکر تأمين پارکينگ در اين کلان شهر باشند و همان طور که انجام اين کار زمان بر است، رفع معضل ترافيک هم نياز به زمان دارد ولي در سال هاي گذشته فرصت هاي زيادي را از دست داديم.«جعفري» مي افزايد: براي به حداقل رساندن زمان براي رفع اين معضل، ساماندهي پارک حاشيه خيابان ها که متأسفانه در برخي نقاط شهر اختصاصي شده و در حاکميت و مالکيت افراد خاص است، ضروري است.
به گفته وي تقويت ناوگان حمل و نقل عمومي به خصوص قطار شهري از راهکارهاي ديگر مديريت ترافيک در مشهد است. وي با اشاره به مزاياي استفاده از خط يک قطار شهري مشهد مي گويد:بسياري از شهروندان با مشاهده مزاياي اين خط ديگر از خودروي شخصي خود در سفرهاي درون شهري استفاده نمي کنند و اين ناوگان را مقرون به صرفه مي دانند و آن را از نظر صرفه جويي در وقت کاملاً مثبت ارزيابي مي کنند لذا توسعه خطوط قطارشهري، کمک به بهبود ترافيک است.
اين کارشناس ترافيک، نکته حائز اهميت ديگر در حوزه مديريت ترافيک را بحث آموزش و فرهنگ سازي اعلام مي کند و مي افزايد: اگر افراد به جاي استفاده از وسيله نقليه شخصي به صورت تک سرنشين، از ناوگان عمومي استفاده کنند نه براي شهروندان مشکل ايجاد مي کنند و نه خودشان گرفتار ترافيک و پيامدهاي آن مي شوند.
سرهنگ اسماعيلي: امکانات پليس محدود و شرايط مشهد خاص است
سرهنگ «علي اصغر اسماعيلي» رئيس پليس راهور مشهد مقدس نيز با اشاره به اين که امکانات پليس راهور محدود و شرايط مشهد خاص است به ما مي گويد: هيچ شهري در کشور مشابه مشهد نيست که در طول سال زائر و مسافر داشته باشد و حرکت همه خودروها به ويژه در مناسبت ها و ايام خاص به سمت يک کانون يعني حرم مطهر رضوي باشد. وي مي افزايد: همکاران ما در پليس راهور در مشهد به صورت شبانه روزي تلاش و فعاليت مي کنند و در تمام طول سال در شرايط ويژه خدمت به سر مي برند.
وي به همکارانش در جاي جاي شهر مشهد که در ساماندهي حمل و نقل و ترافيک پايتخت معنوي ايران نقش ايفا مي کنند خدا قوت مي گويد و مي افزايد: در مقايسه با ۷سال گذشته تعداد خودروها ۳ برابر شده و بر تعداد دارندگان گواهينامه رانندگي افزوده شده و حجم مسافران مشهد با توزيع سفرهاي هموطنان در طول سال به شدت افزايش يافته است ولي معابر شهر به ويژه در هسته مرکزي و اطراف حرم مطهر محدود مانده است.
وي خاطرنشان کرد: با اين حال، آمار پزشکي قانوني درباره متوفيان حوادث رانندگي در مشهد مويد آن است که تعداد فوت شدگان از ۵۲۹ نفر در سال ۸۵ به ۳۳۲نفر در سال ۹۱ کاهش يافته است.وي ماموريت هاي پليس راهور در کنار فعاليت هاي آموزشي و تعامل با متوليان در شهرداري مشهد را در حصول اين موفقيت موثر ارزيابي مي کند و مي گويد: با نرده گذاري دربرخي خيابان هاي پرتردد شهر و تفکيک مسيرها، تصادفات رخ به رخ در داخل شهر به حداقل رسيده و تلاش ما اين است که با رفع نواقص و تسهيل در ترافيک اين قبيل مشکلات را برطرف کنيم.
«فرهنگ سازي»؛ مهم ترين راهکار
از رئيس پليس راهور مشهد درباره راهکارهاي مديريت ترافيک در مشهد سوال مي کنيم. سرهنگ «اسماعيلي» مي گويد: اولين و آخرين راهکار تاثيرگذار در بهبود ترافيک، فرهنگ سازي و آموزش چگونه استفاده کردن از خودروهاي شخصي است، متاسفانه سرويس هاي ادارات حذف شده است و امروز به جاي اين که ۲۰ کارمند با يک ميني بوس عازم محل کارشان شوند با ۲۰ دستگاه خودرو به محل کار خود مي روند که نتيجه آن ترافيک در ساعات خاص است.
آنها از اوايل صبح فضاي توقف در اطراف ادارات فاقد پارکينگ را تصرف مي کنند و ديگر جايي براي خودروهاي ارباب رجوع نيست، نتيجه آن هم سرگرداني و ترافيک در آن محل و خيابان است، اين مسائل زنجيروار به معضل ترافيک در شهر دامن مي زند و مهم تر اين که بسياري از خودروهاي تک سرنشين در شهر رفت و آمد مي کنند که اينها هم عامل تشديد ترافيک هستند. به نظر اين مقام انتظامي توسعه حمل و نقل عمومي و فرهنگ سازي براي استفاده شهروندان از اين ناوگان، مي تواند گامي اساسي براي ساماندهي ترافيک در کلان شهر مشهد باشد.
«محدوديت ترافيکي» راهکاري ضروري
رئيس پليس راهور مشهد اجراي طرح محدوديت ترافيکي به ويژه در هسته مرکزي شهر مشهد را ضرورتي براي کنترل بلبشوي ترافيکي اين محدوده در تمام سال مي داند و مي گويد: معابر شهر محدود است و با توجه به حجم بالاي توليد خودرو و افزايش تعداد خودروها در شهر، امکان افزايش سطح معابر را نداريم؛ لذا طرح ترافيک در برخي معابر بايد اجرا شود. سرهنگ «اسماعيلي» مي افزايد: مردم بايد عادت کنند که از خودروي شخصي در سفرهاي درون شهري کمتر استفاده کنند، اين که ما تا نقطه صفر (زيرگذر حرم) هيچ منعي براي آمد و شد خودروها نداريم سبب شده افراد آزادانه تا هسته مرکزي شهر از خودروي شخصي استفاده کنند.
تاثير فرهنگ سازي در کاهش ترافيک
يک کارشناس مسائل شهري مشهد نيز مدعي است مشکلات ترافيک مشهد با فرهنگ سازي رفع مي شود. به گفته وي چندي قبل استادي از ژاپن به مشهد آمد و اعلام کرد که من ۳۰درصد از مشکل ترافيک شما را با آموزش رفع مي کنم و کارهايي هم انجام شد ولي پيگيري نشد.وي با اشاره به صرف هزينه ميلياردي براي احداث تقاطع هاي غيرهمسطح که تنها بار ترافيکي يک نقطه را کم مي کند، مي افزايد: کشورهايي مثل ژاپن ۳۰درصد ترافيکشان را با آموزش رفع کرده اند و با توجه به استقبال مردم کشورمان از آموزش هاي شهروندي و طرح هايي نظير توصيه به استفاده از کمربند ايمني، هميار پليس و... دستگاه هاي متولي بايد فرهنگ سازي عمومي و آموزش همگاني را در دستور کار قرار دهند.