سرنوشت جهان نماي اصفهان در انتظار شهر توس مشهد                        عبور شبكه انتقال برق تركمنستان از محوطه تاريخي توس
 

شهر تاريخي توس يكي از مهم ترين آثار باستاني، فرهنگي و گردشگري استان خراسان رضوي است كه به دليل وجود آرامگاه حكيم ابوالقاسم فردوسي همه ساله بيشترين آمار بازديدكننده را درميان آثار تاريخي و ميراث فرهنگي استان به خود اختصاص مي دهد.
در حالي كه از سال 1375 و در پي سفر مقام معظم رهبري و بازديد ايشان براي اين مجموعه طرحي ويژه تعريف و براجراي آن تاكيد شد ولي همچنان شاهد برخي نابساماني ها در اين منطقه هستيم و دوستداران ميراث فرهنگي نگران آن هستند كه واقعه »جهان نماي اصفهان« اين بار در »توس مشهد« تكرار شود چرا كه شبكه برق ، شهر توس را از ثبت جهاني محروم مي كند.
اين بار اجراي پروژه انتقال برق جمهوري تركمنستان و نصب ده ها دكل بزرگ برق در محوطه تاريخي شهر تابران توس و ارتفاعات مشرف به آن صداي مسئولان و متوليان ميراث فرهنگي را درآورده است ولي شركت برق بدون اعتنا به اين اعتراض ها به كار خود ادامه مي دهد.

در پيگيري اين موضوع به سراغ معاون سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري
استان مي رويم.
با وجود مخالفت سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي استان خراسان رضوي عمليات پرونده انتقال برق و نصب دكل  هاي سنگين در منطقه تاريخي شهر توس آغاز شد«.
مدير پايگاه ميراث فرهنگي و گردشكري شهر كهن توس با اعلام اين خبر به خراسان گفت: احداث خط انتقال 400 كيلوولت برق به منظر تاريخي و فرهنگي »تابران توس« و بناي منحصر به فرد آرامگاه حكيم ابوالقاسم فردوسي آسيب مي زند و براي ثبت جهاني اين اثرماندگار نيزمشكلاتي را به وجود خواهد آورد.
مهندس »سياوش صابري« افزود: براي ثبت يك اثر در ميراث جهاني ضوابط و فرآيندي وجود دارد كه بايد رعايت شود و از آنجا كه قرار است يونسكو براي جهاني شدن اثر شهر توس اقدام كند ايجاد شبكه انتقال برق فشار قوي بر روي محوطه شهر تاريخي توس اين امكان را سلب خواهد كرد.

به گفته وي چشم انداز شهر توس به شعاع 6 تا 9 كيلومتري از بناي هارونيه تعريف شده است. در حال حاضر دكل هاي نصب شده در قسمت شمال شهر تابران و در پشت آرامگاه فردوسي قرار دارد كه به دليل استقرار دكل ها بر روي كوه هاي اطراف در چشم انداز آرامگاه مشكلاتي ايجاد كرده است و اين مسئله با ضوابط يونسكو مغايرت دارد.
مدير پايگاه ميراث فرهنگي شهرتوس افزود: از زماني كه از اجراي پروژه خط انتقال برق مطلع شديم مكاتباتي را انجام داديم و با توجه به نقش انكارناپذير توس در تاريخ و فرهنگ و به دليل وجود بزرگاني همچون فردوسي توسي، خواجه نصيرالدين توسي، محمد غزالي و همچنين به دليل سايت تاريخي شهر تابران خواستار جابه جايي دكل ها شديم كه متاسفانه با وجود اين پيگيري ها انتقال برق به جمهوري تركمنستان توسط دكل هاي ايجاد شده در منطقه تاريخي توس آغاز شد.

»صابري« تصريح كرد: پيگيري هايي كه توسط بالاترين مقام سازمان متبوع به وزارت نيرو نيز صورت گرفته، نتيجه مشخصي نداده است.
معاون حفظ و احياي ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري اين سازمان افزود: از آنجا كه هر وزارتخانه و سازماني ضوابطي براي تاسيسات خود قائل است لذا از نظر ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري كشور نيز رعايت اصول حاكم بر آثار تاريخي ضروري است.
مهندس »صابري« منطقه تاريخي توس را به عنوان يكي از قطب هاي گردشگري استان خراسان رضوي اعلام كرد و افزود: موفقيت آتي برنامه هاي گردشگري در منطقه همسويي و همكاري كليه مقام هاي اجرايي را مي طلبد. وي با تاكيد بر جا به جايي دكل هاي شمال و خارج شدن آن از حريم قانوني شهرتاريخي توس افزود: در حال حاضر شاهد نصب سيم هاي برق بر روي دكل ها هستيم.